Showing posts with label Sanskrit-Ramayan. Show all posts
Showing posts with label Sanskrit-Ramayan. Show all posts

Sunday, April 9, 2017

Learning Sanskrit Through Ramayan - Shlok 7

बहवो दुर्लभाश्चैव ये त्वया कीर्तिता गुणा: ।

मुने वक्ष्याम्यहं बुद्ध्वा तैर्युक्तश्श्रूयतान्नर: ।।1.1.7।।



बहव: many,
दुर्लभा: च एव rare indeed are the ordinary people endowed with such qualities,
ये   those
त्वया by you,
कीर्तिता: described,
गुणा:  qualities,

मुने OSage Valmiki,
वक्ष्यामि shall tell you.
अहम् I,
बुद्ध्वा having ascertained,
तै: with those qualities,
युक्त: endowed with,
श्रूयताम् listen,
नर: man,





पुंलिङ्ग:




राम ,  हरि,  पति, सखि,   गुरु ,    दातृ ,    पितृ,  रै    गो   ग्लौ


जलमुच   वणिज   राज  मरुत   पचत   धीमत     महत    सुहृद   राजन   आत्मन     श्वन

युवन   मघवन  पथिन    करिन  विश  तादृश  द्विष    वेधस    श्रेयस      विद्वस


पुंस    दोस     लिहू
   



स्त्रीलिङ्ग


रमा     मति    नदी    श्री   स्त्री   धेनु   वधु   भू   स्वसृ   मातृ


वाच   स्रज    शरद    क्षुद   सीमन     अप      ककुभ     गिर

दिव     निश   दिश   भास्    आशिस       उपानह



नपुंसकलिङ्ग  



 
फल    वारि   दधि  शुचि   मधु   गुरु  दातृ


सुवाच     असृज    जगत   ददत   तुदत    पचत   महत   हृद

नामन कर्मन   अहन   गुणिन   वार     तादृश   सुत्विष  

मनस    हविस    वपुस   तास्तिवास   अम्भोरुह





Learning Sanskrit Through Ramayan - Shlok 5

एतदिच्छाम्यहं श्रोतुं परं कौतूहलं हि मे ।

महर्षे त्वं समर्थोऽसि ज्ञातुमेवंविधं नरम् ।।1.1.5।।


एतत् this,

इच्छामि am desirous,

अहम् I,

श्रोतुम् to listen,

परं great

कौतूहलम् curiosity,

हि - indeed, surely

मे my, (in me)



महर्षे O Maharshi,

त्वम् you,

समर्थ: असि are competent.

ज्ञातुम् to know,

एवंविधम्  such type of (a person having these virtues),

नरम् man,






पुंलिङ्ग:




राम ,  हरि,  पति, सखि,   गुरु ,    दातृ ,    पितृ,  रै    गो   ग्लौ


जलमुच   वणिज   राज  मरुत   पचत   धीमत     महत    सुहृद   राजन   आत्मन     श्वन

युवन   मघवन  पथिन    करिन  विश  तादृश  द्विष    वेधस    श्रेयस      विद्वस


पुंस    दोस     लिहू
   



स्त्रीलिङ्ग


रमा     मति    नदी    श्री   स्त्री   धेनु   वधु   भू   स्वसृ   मातृ


वाच   स्रज    शरद    क्षुद   सीमन     अप      ककुभ     गिर

दिव     निश   दिश   भास्    आशिस       उपानह



नपुंसकलिङ्ग  



 
फल    वारि   दधि  शुचि   मधु   गुरु  दातृ


सुवाच     असृज    जगत   ददत   तुदत    पचत   महत   हृद

नामन कर्मन   अहन   गुणिन   वार     तादृश   सुत्विष  

मनस    हविस    वपुस   तास्तिवास   अम्भोरुह








Learning Sanskrit Through Ramayan - Shlok 6

श्रुत्वा चैतत्ित्रलोकज्ञो वाल्मीकेर्नारदो वच: ।

श्रूयतामिति चामन्त्त्र्य प्रहृष्टो वाक्यमब्रवीत् ।।1.1.6।।


श्रुत्वा च having heard,
एतत्   these
त्रिलोकज्ञ: cognizant of three worlds,
वाल्मीके: Valmiki's,
नारद: Narada,
वच:  words,

श्रूयताम् इति "Listen to me",
चामन्त्त्र्य च having invited,
प्रहृष्ट: was delighted,
वाक्यम् words,
अब्रवीत् spoke.





पुंलिङ्ग:




राम ,  हरि,  पति, सखि,   गुरु ,    दातृ ,    पितृ,  रै    गो   ग्लौ


जलमुच   वणिज   राज  मरुत   पचत   धीमत     महत    सुहृद   राजन   आत्मन     श्वन

युवन   मघवन  पथिन    करिन  विश  तादृश  द्विष    वेधस    श्रेयस      विद्वस


पुंस    दोस     लिहू
   



स्त्रीलिङ्ग


रमा     मति    नदी    श्री   स्त्री   धेनु   वधु   भू   स्वसृ   मातृ


वाच   स्रज    शरद    क्षुद   सीमन     अप      ककुभ     गिर

दिव     निश   दिश   भास्    आशिस       उपानह



नपुंसकलिङ्ग  



 
फल    वारि   दधि  शुचि   मधु   गुरु  दातृ


सुवाच     असृज    जगत   ददत   तुदत    पचत   महत   हृद

नामन कर्मन   अहन   गुणिन   वार     तादृश   सुत्विष  

मनस    हविस    वपुस   तास्तिवास   अम्भोरुह








Learning Sanskrit Through Ramayan - Shlok 4




आत्मवान्को जितक्रोधो  द्युतिमान्कोऽनसूयक: ।

कस्य बिभ्यति देवाश्च जातरोषस्य संयुगे ।।


आत्मवान् selfrestrained,

क: who?,

जितक्रोध: one who has conquered anger,

द्युतिमान् one who is endowed with splendour,

क: who?,

अनसूयक: one who is free from envy (envy depicting one's merits as weak points),

कस्य to whom,

बिभ्यति are afraid of.

देवा: च celestial beings, devatas,

जातरोषस्य excited to wrath,

संयुगे in the battle





पुंलिङ्ग:




राम ,  हरि,  पति, सखि,   गुरु ,    दातृ ,    पितृ,  रै    गो   ग्लौ


जलमुच   वणिज   राज  मरुत   पचत   धीमत     महत    सुहृद   राजन   आत्मन     श्वन

युवन   मघवन  पथिन    करिन  विश  तादृश  द्विष    वेधस    श्रेयस      विद्वस


पुंस    दोस     लिहू
   



स्त्रीलिङ्ग


रमा     मति    नदी    श्री   स्त्री   धेनु   वधु   भू   स्वसृ   मातृ


वाच   स्रज    शरद    क्षुद   सीमन     अप      ककुभ     गिर

दिव     निश   दिश   भास्    आशिस       उपानह



नपुंसकलिङ्ग  



 
फल    वारि   दधि  शुचि   मधु   गुरु  दातृ


सुवाच     असृज    जगत   ददत   तुदत    पचत   महत   हृद

नामन कर्मन   अहन   गुणिन   वार     तादृश   सुत्विष  

मनस    हविस    वपुस   तास्तिवास   अम्भोरुह








Saturday, April 1, 2017

Learning Sanskrit Through Ramayan - Shlok 3

चारित्रेण च को युक्तस्सर्वभूतेषु को हित: ।

विद्वान्क: कस्समर्थश्च कश्चैकप्रियदर्शन: ।।


क: who?,

चारित्रेण with good conduct,
च and
क: who?
युक्त: is endowed,
सर्वभूतेषु for all living beings,
क: who?,
हित: benefactor,
विद्वान् learned man
क: who?,
क: who?,
समर्थ: च competent
क: who?
एकप्रियदर्शन: च solely delightful in appearance to everyone,






पुंलिङ्ग:




राम ,  हरि,  पति, सखि,   गुरु ,    दातृ ,    पितृ,  रै    गो   ग्लौ


जलमुच   वणिज   राज  मरुत   पचत   धीमत     महत    सुहृद   राजन   आत्मन     श्वन

युवन   मघवन  पथिन    करिन  विश  तादृश  द्विष    वेधस    श्रेयस      विद्वस


पुंस    दोस     लिहू
   



स्त्रीलिङ्ग


रमा     मति    नदी    श्री   स्त्री   धेनु   वधु   भू   स्वसृ   मातृ


वाच   स्रज    शरद    क्षुद   सीमन     अप      ककुभ     गिर

दिव     निश   दिश   भास्    आशिस       उपानह



नपुंसकलिङ्ग  



 
फल    वारि   दधि  शुचि   मधु   गुरु  दातृ


सुवाच     असृज    जगत   ददत   तुदत    पचत   महत   हृद

नामन कर्मन   अहन   गुणिन   वार     तादृश   सुत्विष  

मनस    हविस    वपुस   तास्तिवास   अम्भोरुह





Learning Sanskrit Through Ramayan - Shlok 2



कोन्वस्मिन्साम्प्रतं लोके गुणवान्कश्च वीर्यवान् ।

धर्मज्ञश्च कृतज्ञश्च सत्यवाक्यो दृढव्रत:।।

क: नु who indeed,
अस्मिन् लोके in this
साम्प्रतम् now,
लोके in the world
गुणवान् endowed with excellent qualities,
क: who,
च and
वीर्यवान् with prowess,
धर्मज्ञ: च knower of righteousness,
कृतज्ञ: च grateful (who remembers  help done by others),
सत्यवाक्य: truthful in his statements,
दृढव्रत: firm in his vows and promises and does the work

Shlok 1     Shlok 3


https://www.valmiki.iitk.ac.in/sloka?field_kanda_tid=1&language=dv&field_sarga_value=1



aagaaram: A house

Aachamanam: Rinsing of the mouth

Aadaanam: Taking

Anveekshiki: Logic

Aapas: Water

Aadarah:  Respect

Aabharanam: An ornament

Aarambhah: Beginning

Aartih: Distress

Aarohanam: The act of ascending




पुंलिङ्ग:




राम ,  हरि,  पति, सखि,   गुरु ,    दातृ ,    पितृ,  रै    गो   ग्लौ


जलमुच   वणिज   राज  मरुत   पचत   धीमत     महत    सुहृद   राजन   आत्मन     श्वन

युवन   मघवन  पथिन    करिन  विश  तादृश  द्विष    वेधस    श्रेयस      विद्वस


पुंस    दोस     लिहू
 



स्त्रीलिङ्ग


रमा     मति    नदी    श्री   स्त्री   धेनु   वधु   भू   स्वसृ   मातृ


वाच   स्रज    शरद    क्षुद   सीमन     अप      ककुभ     गिर

दिव     निश   दिश   भास्    आशिस       उपानह



नपुंसकलिङ्ग  




फल    वारि   दधि  शुचि   मधु   गुरु  दातृ


सुवाच     असृज    जगत   ददत   तुदत    पचत   महत   हृद

नामन कर्मन   अहन   गुणिन   वार     तादृश   सुत्विष

मनस    हविस    वपुस   तास्तिवास   अम्भोरुह







Wednesday, March 29, 2017

Learning Sanskrit Through Ramayan - Shlok 1


The lesson is part of:

Learning Sanskrit Through English - Online Book - Lessons and Videos



Balakanda - Prathama Sarga

तपस्स्वाध्यायनिरतं तपस्वी वाग्विदां वरम् ।

नारदं परिपप्रच्छ वाल्मीकिर्मुनिपुङ्गवम् ।।


तप: स्वाध्यायनिरतम्  highly dedicated on regular basis to the practice of religious austerities (thinking and meditation) and study (of vedas and scriptures),
तपस्वी ascetic,
वाग्विदां वरम् eloquent among the knowledgeable (best of),
नारदम् Narada,
परिपप्रच्छ enquired.
वाल्मीकि: Valmiki,
मुनिपुङ्गवम् preeminent among sages,


verbs

परिपप्रच्छ enquired.

Identify the root and declension of every word.

Shlok 2



alas - without energy
aranyam - forest
ashvah - a horse
asakt (a) - not feeling interested
asamati - dissent
asooyaa - envy
asmadiya - ours
aham - nom. sing.of asmad meaning, I
ahih: - a serpent
aheerah: - A cow herd



एक वचन - प्रथमा विभक्ति पद

पुंलिङ्ग:




राम ,           हरि,          पति,            सखि,           गुरु ,        दातृ ,          पितृ,        रै        गो        ग्लौ     10

रामः            हरिः          पतिः            सखा            गुरुः         दाता           पिता       राः       गौ:      ग्लौ:



जलमुच   वणिज   राज  मरुत   पचत   धीमत     महत    सुहृद   राजन   आत्मन     श्वन                          11

जलमुक   वणिक   राट   मरुत   पचन  धीमान      महान     सुहृत    राजा    आत्मा       श्वा




युवन   मघवन  पथिन    करिन  विश  तादृश  द्विष    वेधस    श्रेयस      विद्वस

युवा    मघवा   पन्था:     करी   विट     तादृक      द्विट     वेधा:     श्रेयान       विद्वान



पुंस    दोस     लिहू                                                                                                                              13
 
पुमान   दो:    लिट्


स्त्रीलिङ्ग


रमा         मति         नदी             श्री              स्त्री           धेनु          वधु             भू          स्वसृ         मातृ     10
रमा         मति:        नदी             श्री:             स्त्री           धेनु:         वधू:            भृ:         स्वसा        माता

वाच        स्रज        शरद             क्षुद            सीमन        अप         ककुभ         गिर
                                                क्षुत                                             ककुभ         गी:

दिव        निश        दिश             भास्           आशिस       उपानह                                              14
द्यौ:                                           भा:              आसी:        उपानत
 

नपुंसकलिङ्ग  




फल        वारि            दधि              शुचि               मधु                 गुरु            दातृ                                    7
फलम     वारि            दधि              शुचि               मधु                 गुरु            दातृ



सुवाच            असृज            जगत           ददत            तुदत           पचत            महत         हृद
सुवाक           असृक            जगत           ददत            तुदत           पचत            महत         हृत



नामन             कर्मन            अहन           गुणिन           वार            तादृश           सुत्विष
नाम                कर्म              अह:            गुणि              वा:            तादृक           सुत्विट


मनस              हविस             वपुस          तस्तिवस     अम्भोरुह                                           20

मन:                हवि:               वपु:            तस्तिवत     अम्भोरुट