Sunday, April 9, 2017

Learning Sanskrit Through Ramayan - Shlok 7

बहवो दुर्लभाश्चैव ये त्वया कीर्तिता गुणा: ।

मुने वक्ष्याम्यहं बुद्ध्वा तैर्युक्तश्श्रूयतान्नर: ।।1.1.7।।



बहव: many,
दुर्लभा: च एव rare indeed are the ordinary people endowed with such qualities,
ये   those
त्वया by you,
कीर्तिता: described,
गुणा:  qualities,

मुने OSage Valmiki,
वक्ष्यामि shall tell you.
अहम् I,
बुद्ध्वा having ascertained,
तै: with those qualities,
युक्त: endowed with,
श्रूयताम् listen,
नर: man,





पुंलिङ्ग:




राम ,  हरि,  पति, सखि,   गुरु ,    दातृ ,    पितृ,  रै    गो   ग्लौ


जलमुच   वणिज   राज  मरुत   पचत   धीमत     महत    सुहृद   राजन   आत्मन     श्वन

युवन   मघवन  पथिन    करिन  विश  तादृश  द्विष    वेधस    श्रेयस      विद्वस


पुंस    दोस     लिहू
   



स्त्रीलिङ्ग


रमा     मति    नदी    श्री   स्त्री   धेनु   वधु   भू   स्वसृ   मातृ


वाच   स्रज    शरद    क्षुद   सीमन     अप      ककुभ     गिर

दिव     निश   दिश   भास्    आशिस       उपानह



नपुंसकलिङ्ग  



 
फल    वारि   दधि  शुचि   मधु   गुरु  दातृ


सुवाच     असृज    जगत   ददत   तुदत    पचत   महत   हृद

नामन कर्मन   अहन   गुणिन   वार     तादृश   सुत्विष  

मनस    हविस    वपुस   तास्तिवास   अम्भोरुह





Learning Sanskrit Through Ramayan - Shlok 5

एतदिच्छाम्यहं श्रोतुं परं कौतूहलं हि मे ।

महर्षे त्वं समर्थोऽसि ज्ञातुमेवंविधं नरम् ।।1.1.5।।


एतत् this,

इच्छामि am desirous,

अहम् I,

श्रोतुम् to listen,

परं great

कौतूहलम् curiosity,

हि - indeed, surely

मे my, (in me)



महर्षे O Maharshi,

त्वम् you,

समर्थ: असि are competent.

ज्ञातुम् to know,

एवंविधम्  such type of (a person having these virtues),

नरम् man,






पुंलिङ्ग:




राम ,  हरि,  पति, सखि,   गुरु ,    दातृ ,    पितृ,  रै    गो   ग्लौ


जलमुच   वणिज   राज  मरुत   पचत   धीमत     महत    सुहृद   राजन   आत्मन     श्वन

युवन   मघवन  पथिन    करिन  विश  तादृश  द्विष    वेधस    श्रेयस      विद्वस


पुंस    दोस     लिहू
   



स्त्रीलिङ्ग


रमा     मति    नदी    श्री   स्त्री   धेनु   वधु   भू   स्वसृ   मातृ


वाच   स्रज    शरद    क्षुद   सीमन     अप      ककुभ     गिर

दिव     निश   दिश   भास्    आशिस       उपानह



नपुंसकलिङ्ग  



 
फल    वारि   दधि  शुचि   मधु   गुरु  दातृ


सुवाच     असृज    जगत   ददत   तुदत    पचत   महत   हृद

नामन कर्मन   अहन   गुणिन   वार     तादृश   सुत्विष  

मनस    हविस    वपुस   तास्तिवास   अम्भोरुह








Learning Sanskrit Through Ramayan - Shlok 6

श्रुत्वा चैतत्ित्रलोकज्ञो वाल्मीकेर्नारदो वच: ।

श्रूयतामिति चामन्त्त्र्य प्रहृष्टो वाक्यमब्रवीत् ।।1.1.6।।


श्रुत्वा च having heard,
एतत्   these
त्रिलोकज्ञ: cognizant of three worlds,
वाल्मीके: Valmiki's,
नारद: Narada,
वच:  words,

श्रूयताम् इति "Listen to me",
चामन्त्त्र्य च having invited,
प्रहृष्ट: was delighted,
वाक्यम् words,
अब्रवीत् spoke.





पुंलिङ्ग:




राम ,  हरि,  पति, सखि,   गुरु ,    दातृ ,    पितृ,  रै    गो   ग्लौ


जलमुच   वणिज   राज  मरुत   पचत   धीमत     महत    सुहृद   राजन   आत्मन     श्वन

युवन   मघवन  पथिन    करिन  विश  तादृश  द्विष    वेधस    श्रेयस      विद्वस


पुंस    दोस     लिहू
   



स्त्रीलिङ्ग


रमा     मति    नदी    श्री   स्त्री   धेनु   वधु   भू   स्वसृ   मातृ


वाच   स्रज    शरद    क्षुद   सीमन     अप      ककुभ     गिर

दिव     निश   दिश   भास्    आशिस       उपानह



नपुंसकलिङ्ग  



 
फल    वारि   दधि  शुचि   मधु   गुरु  दातृ


सुवाच     असृज    जगत   ददत   तुदत    पचत   महत   हृद

नामन कर्मन   अहन   गुणिन   वार     तादृश   सुत्विष  

मनस    हविस    वपुस   तास्तिवास   अम्भोरुह








Learning Sanskrit Through Ramayan - Shlok 4




आत्मवान्को जितक्रोधो  द्युतिमान्कोऽनसूयक: ।

कस्य बिभ्यति देवाश्च जातरोषस्य संयुगे ।।


आत्मवान् selfrestrained,

क: who?,

जितक्रोध: one who has conquered anger,

द्युतिमान् one who is endowed with splendour,

क: who?,

अनसूयक: one who is free from envy (envy depicting one's merits as weak points),

कस्य to whom,

बिभ्यति are afraid of.

देवा: च celestial beings, devatas,

जातरोषस्य excited to wrath,

संयुगे in the battle





पुंलिङ्ग:




राम ,  हरि,  पति, सखि,   गुरु ,    दातृ ,    पितृ,  रै    गो   ग्लौ


जलमुच   वणिज   राज  मरुत   पचत   धीमत     महत    सुहृद   राजन   आत्मन     श्वन

युवन   मघवन  पथिन    करिन  विश  तादृश  द्विष    वेधस    श्रेयस      विद्वस


पुंस    दोस     लिहू
   



स्त्रीलिङ्ग


रमा     मति    नदी    श्री   स्त्री   धेनु   वधु   भू   स्वसृ   मातृ


वाच   स्रज    शरद    क्षुद   सीमन     अप      ककुभ     गिर

दिव     निश   दिश   भास्    आशिस       उपानह



नपुंसकलिङ्ग  



 
फल    वारि   दधि  शुचि   मधु   गुरु  दातृ


सुवाच     असृज    जगत   ददत   तुदत    पचत   महत   हृद

नामन कर्मन   अहन   गुणिन   वार     तादृश   सुत्विष  

मनस    हविस    वपुस   तास्तिवास   अम्भोरुह








Saturday, April 1, 2017

Sanskrit Vocabulary - Verbs Group 1



भू             to be

अट          to wander      

अर्च         to pray

अर्ज         to earn

अ            to protect

ईष्य         to envy

एज           to shake

कूज          to hum

कृष           to plough

क्रोश          to call out

क्रन्द           to cry

क्रम            to walk

क्रीड           to play

Learning Sanskrit Through Ramayan - Shlok 3

चारित्रेण च को युक्तस्सर्वभूतेषु को हित: ।

विद्वान्क: कस्समर्थश्च कश्चैकप्रियदर्शन: ।।


क: who?,

चारित्रेण with good conduct,
च and
क: who?
युक्त: is endowed,
सर्वभूतेषु for all living beings,
क: who?,
हित: benefactor,
विद्वान् learned man
क: who?,
क: who?,
समर्थ: च competent
क: who?
एकप्रियदर्शन: च solely delightful in appearance to everyone,






पुंलिङ्ग:




राम ,  हरि,  पति, सखि,   गुरु ,    दातृ ,    पितृ,  रै    गो   ग्लौ


जलमुच   वणिज   राज  मरुत   पचत   धीमत     महत    सुहृद   राजन   आत्मन     श्वन

युवन   मघवन  पथिन    करिन  विश  तादृश  द्विष    वेधस    श्रेयस      विद्वस


पुंस    दोस     लिहू
   



स्त्रीलिङ्ग


रमा     मति    नदी    श्री   स्त्री   धेनु   वधु   भू   स्वसृ   मातृ


वाच   स्रज    शरद    क्षुद   सीमन     अप      ककुभ     गिर

दिव     निश   दिश   भास्    आशिस       उपानह



नपुंसकलिङ्ग  



 
फल    वारि   दधि  शुचि   मधु   गुरु  दातृ


सुवाच     असृज    जगत   ददत   तुदत    पचत   महत   हृद

नामन कर्मन   अहन   गुणिन   वार     तादृश   सुत्विष  

मनस    हविस    वपुस   तास्तिवास   अम्भोरुह





Learning Sanskrit Through Ramayan - Shlok 2



कोन्वस्मिन्साम्प्रतं लोके गुणवान्कश्च वीर्यवान् ।

धर्मज्ञश्च कृतज्ञश्च सत्यवाक्यो दृढव्रत:।।

क: नु who indeed,
अस्मिन् लोके in this
साम्प्रतम् now,
लोके in the world
गुणवान् endowed with excellent qualities,
क: who,
च and
वीर्यवान् with prowess,
धर्मज्ञ: च knower of righteousness,
कृतज्ञ: च grateful (who remembers  help done by others),
सत्यवाक्य: truthful in his statements,
दृढव्रत: firm in his vows and promises and does the work

Shlok 1     Shlok 3


https://www.valmiki.iitk.ac.in/sloka?field_kanda_tid=1&language=dv&field_sarga_value=1



aagaaram: A house

Aachamanam: Rinsing of the mouth

Aadaanam: Taking

Anveekshiki: Logic

Aapas: Water

Aadarah:  Respect

Aabharanam: An ornament

Aarambhah: Beginning

Aartih: Distress

Aarohanam: The act of ascending




पुंलिङ्ग:




राम ,  हरि,  पति, सखि,   गुरु ,    दातृ ,    पितृ,  रै    गो   ग्लौ


जलमुच   वणिज   राज  मरुत   पचत   धीमत     महत    सुहृद   राजन   आत्मन     श्वन

युवन   मघवन  पथिन    करिन  विश  तादृश  द्विष    वेधस    श्रेयस      विद्वस


पुंस    दोस     लिहू
 



स्त्रीलिङ्ग


रमा     मति    नदी    श्री   स्त्री   धेनु   वधु   भू   स्वसृ   मातृ


वाच   स्रज    शरद    क्षुद   सीमन     अप      ककुभ     गिर

दिव     निश   दिश   भास्    आशिस       उपानह



नपुंसकलिङ्ग  




फल    वारि   दधि  शुचि   मधु   गुरु  दातृ


सुवाच     असृज    जगत   ददत   तुदत    पचत   महत   हृद

नामन कर्मन   अहन   गुणिन   वार     तादृश   सुत्विष

मनस    हविस    वपुस   तास्तिवास   अम्भोरुह